این مسئله ناشی از غیاب سخنگو در دستگاه‌های اجرایی و قضایی کشور بوده و منجر شده بود تا دامنه شایعات درباره اخبار مرتبط با این دو دستگاه گسترده‌تر شود. در واقع از آغاز به کاردولت دهم و جابه‌جایی در راس قوه قضاییه، تا ماه‌ها صندلی سخنگویی نه برای غلامحسین الهام، سخنگوی سابق دولت و نه برای علیرضا جمشیدی، سخنگوی سابق قوه قضاییه پر نشد.
حساب مجلس به‌عنوان ضلع سوم قوای حاکم بر کشور البته جدای از اینها بود چه اینکه مناسبات حاکم بر قوه قانونگذاری کشور تقریبا متفاوت از دو قوه دیگر بوده و 290نماینده مجلس هر کدام می‌توانند مرکز تعاملی با نمایندگان رکن چهارم دمکراسی باشند؛ با وجود این، این ارتباط، هم از طریق سخنگوی هیات رئیسه مجلس و هم از طریق سخنگوهای کمیسیون‌های تخصصی پانزده‌‌گانه مجلس قوی‌تر می‌شود. اما علاوه بر این سه قوه دستگاه دیپلماسی کشور نیز در برهه‌ای بی‌سخنگو ماند.
در اثنای غیاب سخنگویان در دولت و قوه قضاییه، حسن قشقاوی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشور نیز خداحافظی کرد؛ او دومین سخنگوی وزارت خارجه در دولت نهم بود.
صیاد فرصت‌ها و وزیر سخنگو
این سفیر پیشین ایران در سوئد که به جای سید‌محمدعلی حسینی وظیفه اعلام مواضع رسمی ایران در مورد حوادث بین‌المللی را به‌عهده گرفته بود، شنبه گذشته به‌عنوان معاون امور کنسولی، امور مجلس و امور ایرانیان خارج از کشور معارفه شد.
پیش از قشقاوی، محمدعلی حسینی حدود 2 سالی سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشورمان بود. شاید برای تحقق بخشیدن به وعده قشقاوی در آخرین نشست خبری‌اش بود که متکی بعد از خداحافظی سخنگوی دستگاه دیپلماسی در حاشیه مراسم‌ها به جمع خبرنگاران می‌آمد، به سؤالات آنها پاسخ می‌گفت و البته سه‌شنبه هفته گذشته در نقش سخنگوی دستگاه دیپلماسی نشستی هم با خبرنگاران گذاشت. قشقاوی در آخرین نشست‌اش گفته بود: «تاکنون شخصی برای تصدی این پست اعلام نشده و این به اراده وزیر بستگی دارد که چه کسی را برای آینده معرفی کند. اگر سخنگو نباشد، وزیر تا انتخاب سخنگوی جدید می‌تواند کار اطلاع‌رسانی را بر عهده بگیرد».
اما شاید کار اطلاع رسانی برای آقای وزیر در روزهایی که مذاکرات هسته‌ای در جریان است، موضع‌گیری‌های گاه و بیگاه اعضای 1+5 علیه ایران اوج گرفته است، دستگاه شایعه‌سازی غرب در همسایگی ایران بیشترین تحرک را به‌خود گرفته است و حادثه تروریستی سیستان و بلوچستان خط جدیدی به روابط ایران با کشورهای همسایه داده است، اولویت محسوب نشود. از این‌رو بود که متکی سه‌شنبه گذشته خبر داد که در آینده‌ای نزدیک یکی از دیپلمات‌های وزارت خارجه به‌عنوان سخنگو معرفی می‌شود.
منوچهر متکی روزی که قرار بود قشقاوی را به‌عنوان سخنگوی جدید دستگاه دیپلماسی کشور معرفی کند با اشاره به این گفته مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه دیپلماسی را شکار فرصت‌ها می‌دانند، گفت: آقای قشقاوی سعی کرده‌اند در دوره‌های مسئولیتشان از فرصت‌ها استفاده کنند.
ایشان در مجلس ششم در میزگردهای تلویزیونی و گفت‌وگوهای مختلف خبری حاضر می‌شدند و از چهره‌های رسانه‌ای بوده‌اند. سخنگویی وزارت امور خارجه سنگر جدیدی برای آقای قشقاوی خواهد بود.
بعد از برکناری قشقاوی کسی نپرسید که چرا متکی با وجود اینکه سخنگوی جدیدش را صیاد فرصت‌ها می‌دانست، ترجیح داد این سنگر را از او بگیرد؟
سخنگوی نامنظم و نامی غیرمنتظره
از میان تمام نام‌هایی که برای سخنگویی دولت دهم مطرح شد، بالاخره نزدیک‌ترین فرد برای نشستن بر صندلی سخنگویی کسی شد که تا قبل از آن هیچ نامی از او به میان نیامده بود. حمیدرضا حاجی بابایی، نماینده مردم همدان و عضو هیات رئیسه مجلس که همزمان نامش را به‌عنوان گزینه وزارت آموزش و پرورش هم مطرح کردند. شاید احمدی‌نژاد همچون دولت نهم که سخنگویش وزیر دادگستری‌اش بود ترجیح می‌دهد در این دولت هم یکی از وزیرانش جور سخنگویی را بکشد.
معروف‌ترین و شیرین‌ترین جریان مربوط به نشست‌های خبری غلامحسین الهام را می‌توان در ماجرای دروغ13تعریف کرد. سخنگوی سابق دولت در 19فروردین در نخستین نشست خبری‌اش پس از تعطیلات نوروزی سال87 تداوم تغییرات در کابینه را دروغ13 خواند اما 20فروردین، رئیس‌جمهوری در وبلاگش با بیان این مطلب که «ترمیم کابینه در این دولت یک سیاست از قبل اعلام شده براساس اصالت هدف است» از ادامه تغییرات در دولت سخن گفت. کمتر از 10روز پس از این اتفاقات داوود دانش جعفری از کابینه دولت کنار رفت و حسین صمصامی به‌عنوان سرپرست وزارت امور اقتصادی و دارایی منصوب شد و چندی بعد نیز مصطفی پورمحمدی از وزارت کشور رفت.
الهام 19مرداد مراسم خداحافظی‌اش را به بهانه روز خبرنگار با اصحاب رسانه برگزار کرد. طبیعی بود سخنگوی چندشغله دولت نهم در برگزاری نشست‌های خبری‌اش با خبرنگاران چندان منظم نباشد اما به هر صورت او در دولت نهم 53 نشست خبری با خبرنگاران برگزار کرد. الهام سخنی را در نشست خبری‌اش بر زبان آورد که فردای آن روز برخی روزنامه به نقل از وی تیتر زدند: «سخنگو می‌مانم» و شاید از همانجا بود که شائبه سخنگویی او در شورای نگهبان و جایگزینی‌اش به جای عباسعلی کدخدایی قوت گرفت.
این شائبه وقتی بیشتر رنگ گرفت که با رفتن ابراهیم عزیزی از شورای نگهبان به دولت، رئیس قوه قضاییه، کدخدایی سخنگوی فعلی شورای نگهبان را به همراه احمدبیگی حبیب آبادی به‌عنوان اعضای جدید حقوقدان شورا به مجلس معرفی کرد. انتخابات هیات رئیسه شورای نگهبان 21 مرداد ماه برگزار شده و کدخدایی برای یک‌سال دیگر به‌عنوان سخنگوی این شورا انتخاب شده است.
طبق قانون حتی درصورتی که کدخدایی به‌عنوان حقوقدان شورای نگهبان از مجلس رای بگیرد، می‌تواند همزمان وظیفه سخنگویی‌اش را حداقل تا مردادماه سال آینده انجام دهد. سخنگوی این شورا هم می‌تواند از بین اعضا و هم از خارج از اعضای این شورا انتخاب شود.
الهام همچون قشقاوی در نشست پایانی‌اش وعده نداده بود که در نبودش مافوقش برای اطلاع رسانی به جمع خبرنگاران خواهد آمد اما در غیاب سخنگوی دولت، گاه مجتبی ثمره‌هاشمی (دستیار ارشد رئیس‌جمهوری)، گاه اسفندیار رحیم‌مشایی (رئیس دفتر احمدی‌نژاد) و گاهی نیز محمدرضا رحیمی (معاون اول رئیس‌جمهوری)، وظیفه اطلاع‌رسانی را انجام دادند.
این پراکندگی در حوزه اطلاع‌رسانی دولت به‌ویژه در ایامی که قرار بود گزینه‌های پیشنهادی وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، رفاه و نیرو معرفی شوند کاملا مشهود بود. گاهی مشایی از عدم‌تغییر گزینه‌های پیشنهادی سخن می‌گفت و از آلیا به‌عنوان گزینه وزارت آموزش و پرورش نام می‌برد و گاهی ثمره هاشمی در جمع خبرنگاران اظهار می‌داشت که «وزیران باقیمانده دولت دهم زن نیستند». در این اثنا نام‌های متعددی هم به‌عنوان گزینه سخنگویی دولت مطرح شد.
از مجید دوستعلی، دبیر هیأت دولت که می‌داند «اگر این کار به او پیشنهاد شود، احساس می‌کند می‌تواند آن را انجام دهد و خواهد پذیرفت» تا مشایی و علی‌اکبر جوانفکر.وقتی ثمره هاشمی در حاشیه مراسم استقبال از عبدالله واد- رئیس‌جمهوری سنگال- ایستاد و به سؤالات خبرنگاران پاسخ گفت گمانه سخنگویی‌اش تقویت شد اما او این گمانه را تکذیب کرد همچنان که مشایی پیش‌تر تکذیب کرده بود.
مصلحت ایجاب کرد
چهار روزی قبل از آنکه در 24مردادماه صادق آملی لاریجانی به ریاست قوه قضاییه کشور منصوب شود، علیرضا جمشیدی آخرین نشست خبری‌اش را با خبرنگاران ترتیب داده بود. شاید جمشیدی بنا به اتفاقاتی که در فاصله زمانی اواخر خرداد تا اواخر مرداد ماه رخ داد، پرکارترین و پرحاشیه‌ترین روزهای خود را داشت و البته پربارترین نشست‌های خبری را.
وی در نشست اخیرش اعتراف کرد که برخی مطالب را برحسب مصلحت نگفته است اما اصل را بر شفافیت گذاشته بود؛ «در این مدت که سخنگوی دستگاه قضا بودم سعی کردم اطلاع‌رسانی شفاف و جامع و سریع داشته باشم و مطالب گفته شده از چارچوب موازین حقوقی و واقعیت خارج نباشد و تنها در برخی از موارد آن هم بر حسب مصلحت بود که مطالبی عنوان نشد ولی اصل بر شفافیت و اطلاع‌رسانی بود».
لاریجانی تقریبا تمامی نصب و انتصابات در حوزه خود را انجام داد؛ از معاون اول قوه قضاییه گرفته تا مدیرکل روابط عمومی و تشریفات قوه قضاییه و مشاورانش را تعیین کرد اما در انتصاب سخنگوی جدید قوه قضاییه کمی تعلل کرد. کدخدایی یکی از گزینه‌هایی بود که نامش به‌عنوان نامزد سخنگویی قوه قضاییه مطرح می‌شد.
نام او البته برای حضور در دولت هم مطرح شد اما سخنگوی شورای نگهبان ترجیح داد در این شورا بماند. 2ماه و اندی است که صندلی سخنگو در این قوه خالی مانده است. ابراهیم رئیسی، معاون اول قوه قضاییه بیستم مهرماه گفت: «انتخاب سخنگوی قوه در دستور کار قرار دارد و در حال حاضر هم مشغول بررسی گزینه‌های مختلف در این خصوص هستیم تا فرد شایسته‌ای را انتخاب کنیم» اما از بیان اسامی گزینه‌های تصدی پست سخنگویی قوه قضاییه خودداری کرد.
